Phát triển kinh tế tuần hoàn và bài học cho Việt Nam

Kinh tế tuần hoàn là mô hình kinh tế hướng tới sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài nguyên, tái chế chất thải, vừa góp phần bảo vệ môi trường vừa đem lại hiệu quả kinh tế.

Ở Việt Nam, mô hình kinh tế tuần hoàn đã được ứng dụng trong nông nghiệp và công nghiệp nhưng chủ yếu ở quy mô nhỏ. Dự thảo Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII chính thức đề ra chủ trương phát triển kinh tế tuần hoàn ở nước ta trong thời gian tới. Để phát triển kinh tế tuần hoàn, cần hoàn thiện hành lang pháp lý và hệ thống chính sách hỗ trợ, khuyến khích hợp tác quốc tế cũng như tuyên truyền để nâng cao nhận thức về kinh tế tuần hoàn…

Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam hiện nay 

Việt Nam đã có những mô hình gần với kinh tế tuần hoàn từ rất sớm, như mô hình kinh tế vườn – ao – chuồng (VAC), vườn – rừng – ao – chuồng (VRAC),… hay các làng nghề tái chế chất thải.

Đến nay, Việt Nam đã xuất hiện thêm nhiều điển hình về kinh tế tuần hoàn như:

• Mô hình khu công nghiệp sinh thái
• Mô hình kinh tế sinh thái
• Mô hình sản xuất sạch
• Các sáng kiến tuần hoàn của doanh nghiệp (mô hình hỗ trợ thu gom và tái chế tất cả các chai nhựa từ các sản phẩm bán ra của Coca-Cola; mô hình sử dụng hoặc tái chế tới 99,01% phụ phẩm và phế liệu trong sản xuất của Heineken3; mô hình sử dụng bao bì nhựa dẻo để làm đường giao thông của DOW; mô hình thu gom, tái chế, tái sử dụng 100% rác thải từ bao bì nhựa của công ty Unilever; mô hình chế biến phụ phẩm thủy sản (vỏ tôm, đầu tôm…) tạo ra Chitosan và SSE với tiềm năng 4-5 tỷ USD hằng năm…).

Kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu hiện nay

Trong bối cảnh hiện nay, việc chuyển đổi từ kinh tế thẳng sang kinh tế tuần hoàn là thiết yếu đối với tất cả các quốc gia trên thế giới, không ngoại trừ Việt Nam. Bốn lý do chính mà bắt buộc diễn ra sự chuyển đổi này bao gồm:

– Sự gia tăng nhu cầu về nguyên liệu thô, trong khi nguồn nguyên liệu này ngày càng cạn kiệt, đặc biệt đối với nguồn tài nguyên khoáng sản, nguồn tài nguyên không thể tái tạo được;

– Sự phụ thuộc vào các nước khác, đặc biệt các quốc gia phụ thuộc nước khác về nguyên liệu thô. Sự phụ thuộc này dẫn đến căng thẳng về chính trị toàn cầu;

– Tác động đến sự biến đổi khí hậu (phát thải các khí nhà kính, đặc biệt là CO2) làm gia tăng quá trình biến đổi khí hậu cực đoan, gây nên các hậu quả cực kỳ nghiêm trọng. Sự chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn với mục tiêu sử dụng năng lượng bền vững sẽ làm giảm quá trình biến đổi khí hậu;

– Tạo ra các cơ hội kinh tế, đặc biệt đối với doanh nghiệp và khoa học trong lĩnh vực việc đổi mới, thiết kế, tái chế và sáng tạo.

Việc giải quyết các vấn đề liên quan đến khan hiếm nguyên liệu, sử dụng năng lượng bền vững, hạn chế rác thải tối đa trong từng công đoạn của vòng đời sản phẩm, tái sử dụng nguyên vật liệu có sẵn, … đòi hỏi sự đầu tư đáng kể về nguồn nhân lực khoa học có trình độ, tăng tính cạnh tranh cho nền kinh tế.

Bài học kinh nghiệm về kinh tế tuần hoàn cho Việt Nam

Từ kinh nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn tại một số quốc gia trên thế giới, nhóm tác giả rút ra một số bài học cho Việt Nam trong việc thúc đẩy phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn như sau:

Thứ nhất, định hướng, chiến lược rõ ràng về KTTH từ Chính phủ và các cơ quan quản lý cấp vĩ mô đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt, khuyến khích các thành phần kinh tế, chủ yếu là doanh nghiệp và người tiêu dùng, điều chỉnh các hành vi, hoạt động kinh tế hướng tới KTTH.

Thứ hai, xây dựng kênh hỗ trợ, tư vấn các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi mô hình kinh tế tuyến tính sang KTTH. Thực tiễn triển khai các sáng kiến KTTH tại EU cho thấy, kênh hỗ trợ này sẽ giải quyết được các thắc mắc của doanh nghiệp về KTTH, tư vấn DN ứng dụng chuyển đổi KTTH phù hợp với mô hình và chiến lược kinh doanh của DN, bao gồm cả vấn đề liên quan tới vấn đề pháp lý như mô hình kinh doanh nào hay sản phẩm nào đáp ứng được tiêu chuẩn của KTTH.

Thứ ba, khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi dần mô hình kinh doanh. Mục tiêu là chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống và cải tiến sản phẩm sang các sản phẩm tuần hoàn, ít phụ thuộc vào nguyên liệu thô sơ cấp, cũng như sản phẩm tối ưu hoá mục đích sử dụng, dễ thay thế, sửa chữa hay tái sử dụng.

Thứ tư, định hướng và thúc đẩy dịch chuyển nhu cầu tiêu dùng sản phẩm tuyến tính sang sản phẩm tuần hoàn thông qua giáo dục kiến thức về KTTH và lợi ích KTTH. Trong quá trình này, việc tăng cường truyền thông, triển khai các khoá học, chuyên đề, lồng ghép hợp lý vào các trình đào tạo từ bậc tiểu học tới đại học để gia tăng nhận thức của công chúng về KTTH và giá trị, vai trò của KTTH đối với tăng trưởng kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường và an sinh xã hội.

Thứ năm, tăng cường hợp tác quốc tế nhằm nâng cao hiểu biết về KTTH và trao đổi kinh nghiệm xây dựng, phát triển KTTH. Việc thực hiện trao đổi công nghệ, kiến thức về KTTH sẽ đẩy nhanh hơn quá trình chuyển đổi từ mô hình kinh tế tuyến tính sang mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Bài viết trên đây của An Đồng Feed đã giới thiệu đến bạn sự phát triển kinh tế tuần hoàn và bài học kinh nghiệm rút ra. Mọi chi tiết vui lòng xin liên hệ:

CÔNG TY CỔ PHẦN DỊCH VỤ CÔNG NGHIỆP SINH THÁI AN ĐỒNG.
Địa chỉ liên hệ : Km1 đường 223, Thị trấn Hưng Hà, Huyện Hưng Hà, Thái Bình
Số điện thoại: 0399257332 – 0913000034
Email: andongfeed@andonggis.com